Erzurum Peyniri Türleri

Erzurum peyniri, yöresel ve geleneksel bir süt ürünü olarak Türk mutfağında önemli bir yere sahiptir. Özellikle Erzurum'un yeşil peyniri, halk arasında "küflenmiş peynir" olarak da bilinir ve vücutta doğal bir antibiyotik görevi gördüğü düşünülmektedir. Peynir, süt ürünleri arasında en yüksek besin değerine sahip gıdalardan biridir. Protein, mineral ve vitaminler bakımından oldukça zengindir. Ayrıca, A, B ve E vitaminleri ile kalsiyum ve fosfor içeriğiyle dikkat çeker. Peynir, süt ile aynı protein değerini karşılayacak bir yapıya sahiptir; özellikle beyaz peynir ve lor peyniri bu grupta yer alır. Sindirimi kolay ve besleyici bir gıda olan peynir, Erzurum’da yemeklerin vazgeçilmez bir parçasıdır.

Peynir, genel olarak kolesterolü düşürücü bir rol oynar ve toplam yağ alımını çok az etkiler. İçeriğinde süt şekeri ya çok azdır ya da hiç yoktur, bu nedenle şeker içermez. Sütü sevmeyen çocuklar için peynir büyük bir alternatiftir; boy uzaması, kemik gelişimi ve diş sağlığı açısından önemli katkılar sağlar. Bu yüzden, Erzurumlu aileler peynir tüketimini sıklıkla tercih ederler.

Erzurum yöresine özgü ve en bilinen peynir türlerinden biri "civil peynir" veya diğer adıyla "çeçil peyniri"dir. Yağı alınmış sütten üretilen bu tel peynir, farklı yörelerde çeşitli isimlerle anılabilir: çeçil, saçak, tel veya dil peyniri bunlardan birkaçıdır. Yumuşak ve tel tel ayrılabilen bu peynir, tuzlu ve hafif ekşimsi bir tada sahiptir. Civil peynirin en önemli özelliklerinden biri, çiğ sütten yapılmış olmasıdır. Süt, hayvandan sağıldıktan sonra belirli bir süre bekletilerek ekşiliği artırılır ve ardından peynir yapılır. Bu peynir, hızlı bozulabilen bir yapıya sahiptir; bu nedenle saklama koşullarına dikkat etmek gerekir.

Peynir, tuzlu suda salamura edilerek veya lor peyniri ile karıştırılıp kutulara yerleştirilerek saklanmalıdır. Işıksız, karanlık veya loş bir ortamda muhafaza edilmesi önemlidir. Erzurum'da civil peynir, genellikle lavaş ekmek arasında sarılarak, akşam yemeklerinden sonra çayın yanında tüketilir. Bu, hazmı ve sindirimi kolaylaştırır. Civil peynir, tuzlu olduğu için yemeden önce suda bekletilmelidir. Ayrıca, ev yapımı börek veya pizzalarda da kullanılabilir. Eritmeye uygun yapısıyla tatlı yapımında da kullanılır. Yağ oranı düşük olduğu için diyetlerde de tercih edilebilir.

Erzurum peyniri, sağlığa birçok fayda sağlar:

Sonuç olarak, Erzurum peyniri, hem besin değeri yüksek hem de lezzetli bir gıda olarak sofralarda yerini alır. Yöresel üretim yöntemleri ve zengin içeriğiyle Erzurum peyniri, sağlıklı ve dengeli beslenme için ideal bir seçenektir.