Keş peyniri, Zonguldak ve Bolu civarındaki yörelere ait geleneksel bir peynir türüdür. Tarihi oldukça eskiye dayanmakta olup, Orta Asya dönemlerinden bu yana süregelen bir lezzettir. Göçebe hayatının sürdürüldüğü zamanlarda, besin kaynakları kurutularak daha az ağırlıkta ve yer kaplamadan taşınabilir hale getirilirdi. Böylelikle birçok besini yanlarında götürebilirlerdi. Kullanılacağı zaman su eklenerek sıvı hale getirilen bu besinler, uzun süre bozulmadan saklanabilirlerdi. Günümüzde de keş peyniri yapımı hala yaygındır ve özellikle Doğu bölgelerimizde kış aylarında su eklenerek yoğurt haline getirilir. Yapımı oldukça kolay olup, maliyeti de makuldür. Keş peyniri, Türk ve Arap mutfaklarında sıkça rastlanılan bir üründür.

Keş peyniri, yağsız süt veya yoğurt ile yapılan bir peynir türüdür. Besin değerinin kaybolmaması ve raf ömrünün uzun olması için bol tuz kullanılır. Yörelerde "kurut" ya da "yoğurt kurusu" olarak da bilinir. Biraz tuzlu olmasına rağmen besin değeri oldukça yüksek bir gıdadır. Kalsiyum ve protein açısından zengin olan keş peyniri, evde yapımı kolaydır ve istenilen baharatlar veya otlar eklenerek kişiselleştirilebilir.

Keş peyniri yapımı için gerekli malzemeler şunlardır:

Yoğurda bol tuz ekleyin ve karıştırın. Karışımı bez bir torbanın içine koyarak süzülmesi için yüksek bir yere asın. Süzüldükten sonra bir kabın içine alıp, elinizle şekil verebilirsiniz. Daha sonra peyniri güneşin altında kurutmaya bırakın. Birkaç gün içinde kurur ve taş gibi sert hale gelir. Bu nedenle kuruyan peynirler özellikle rendelenerek yemeklerin yanında kullanılır.

Özellikle kahvaltıların vazgeçilmezi haline gelen keş peyniri, yumurta ile birleştirilerek ortaya nefis bir lezzet çıkar. Birçok yöresel restoranın sabah kahvaltısı menüsünde keş peynirine rastlamak mümkündür. Ayrıca makarna, erişte veya börek çeşitlerinin içinde de kullanılmaktadır. Yıllardan beri kullanılan ve eskimeyen bu lezzetin ulaşımı kolay olup, her peynircide rahatça bulunabilir. İnternet üzerinden de satışı mevcuttur.

Keş peyniri, çeşitli yemeklerde ve tariflerde kullanılabilir:

Keş peyniri, zengin besin değeri ve uzun raf ömrü ile geleneksel Türk mutfağının önemli bir parçasıdır. Hem lezzeti hem de pratik yapımı ile sofralarda yerini almaya devam etmektedir.