Kuymak peyniri, Karadeniz'e ait geleneksel bir kahvaltılıktır. Yumurta, mısır unu, tereyağı ve peynirden yapılan kuymak, omlet tarzında bir lezzettir. Bu eşsiz karışımın içinde kullanılan tel peynir, zamanla "kuymak peyniri" olarak adlandırılmıştır. Yöresel bir ürün olan kuymak peyniri, geleneksel yöntemlerle pıhtılaştırılarak üretilir. Standart bir üretim yöntemi bulunmayan kuymak peyniri, yüksek protein içeriği ve düşük mikrobiyolojik kaliteye sahip bir peynir çeşididir. Beyaz-sarı renkte, yarı yumuşak, elastik yapıda ve süt tadında bir peynirdir.

Kuymak peyniri, taze olarak tüketilir ve çabuk bozulma özelliğine sahiptir. Bu nedenle vakumlu ambalajlarda saklanır. İnek sütünden yapılan peynir, süt süzüldükten sonra oda sıcaklığında bekletilerek ekşimesi sağlanır. Ekşiyen süte yeni sağılmış ve tülbent ile süzülmüş süt ilave edilir. Eski ve yeni süt karışımı kaynama derecesine gelene kadar kaynatılır. Kaynama derecesine geldiğinde, peynir mayası ve tuz eklenerek kaynatma işlemine devam edilir. Bir süre sonra süt içinde iplik şeklinde pıhtı oluşumu gözlemlenir. Bu pıhtılaşma özelliğini kazanan süt, ısı uygulaması sona erdirilerek soğuması için bir kenarda bekletilir.

Önceden elde edilmiş olan peynir altı suyuna tuz eklenerek pıhtılar bu suyun içinde bekletilir. İyice sertleşen kuymak peyniri, bir gün boyunca süzgeçte süzülür. Tuzlanmış ve önceden hazırlanmış koyun derisi içine basılan kuymak peyniri, hava almaması için ağzı sıkıca bağlandıktan sonra toprağa gömülür. Toprakta kalma süresi 15-20 gün arasındadır. Topraktan çıkarıldıktan sonra tulum derisi birkaç yerinden şiş yardımı ile delinip peynir tekrar toprağa gömülür. 20 gün süreyle bu şekilde bekletilen kuymak peyniri, tulumdan çıkarılarak bidonlara aktarılır. Bu şekilde elde edilen bir peynir örneğine başka bir yerde rastlanmamaktadır.

Kuymak peyniri son derece lifli bir yapıya sahiptir. Yağlı ya da yarım yağlı sütten yapılmaktadır. Kuymak peynirinde kuru hammadde oranı %40, yağ oranı %10, tuz oranı ise %5 civarındadır. Bu oranlar, peynirin besleyici değerini artırır.

Kuymak peynirinin muhafaza şekli, peynirin mikrobiyolojik kalitesini en fazla etkileyen unsurlar arasındadır. Bu nedenle vakumlanmış olarak muhafaza edilmesi en uygun yöntemdir. Beğenilme özelliği oldukça yüksek olan kuymak peyniri, hijyen teknikleri ve standart bir üretim tekniğine sahip olmadığından dolayı sağlık açısından riskli olabilmektedir. Besin değeri çok yüksek olan kuymak peyniri, fabrika şartlarında üretilse dahi üretim şeklinin belli bir standarda dayanmaması nedeniyle her seferinde aynı kalite ve tat ile üretilmesi mümkün olmayacaktır.

Kuymak peyniri, Karadeniz'in eşsiz lezzetlerinden biridir. Geleneksel yöntemlerle üretilen bu peynir, yüksek besin değeri ve lezzeti ile dikkat çeker. Ancak hijyen ve üretim standartlarının eksikliği nedeniyle sağlık riskleri taşıyabilir. Bu nedenle, kuymak peynirinin tüketiminde dikkatli olunması ve uygun muhafaza koşullarında saklanması önemlidir.